بر اساسماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیات های مستقیمکلیه اشخاص حقیقی وحقوقی موضوع بندهای (الف)و (ب)ماده ۹۵ قانون مالیات های مستقیممکلفند فهرست معاملات خود را به صورت فصلی پس از پایان هرفصل به صورت الکترونیکی از طریق پورتال سازمان امورمالیاتی ویا درقالب یک فایل تولید شده برروی CD به اداره امورمالیاتی مربوطه تحویل نمایند.
درابتدا باید دانست صاحبان مشاغل بند های (الف) و(ب ) ماده ۹۵ قانون مالیات های مستقیم چه کسانی می باشند وچه تکالیفی برعهده آنها است؟ به استنادقانون مالیات های مستقیم ، صاحبان مشاغل موضوع بندهای (الف) و(ب) مکلفند اسناد ومدارک مثبته کافی برای تشخیص درآمد مشمول مالیات خود نگهداری کنند. این افراد ازلحاظ تشخیص درآمد مشمول مالیات به گروه های زیر تقسیم می شوند:
بند (الف): صاحبان مشاغلی که مکلف به ثبت فعالیت های شغلی خود دردفاتر روزنامه وکل موضوع قانون تجارت هستند وباید دفاتر واسناد ومدارک مربوط را با رعایت وموازین استانداردهای پذیرفته شده حسابداری نگاهداری کنند.
بند(ب): صاحبان مشاغلی که برحسب این قانون مکلف به ثبت فعالیت های شغلی خود دردفاتر درآمد وهزینه می باشندونمونه های دفاتر مذکورتوسط سازمان امورمالیاتی کشور تهیه گردیده ودردسترس قرار گرفته است.
تعدادی از صاحبان مشاغل بند(الف) این قانون عبارتند از: دارندگان کارت بازرگانی وکلیه واردکنندگان وصادرکنندگان، صاحبان کارخانه ها وواحدهای تولیدی که برای آنها جواز تاسیس وپروانه بهره برداری صادرشده، بهره برداران معادن، صاحبان موسسات حسابرسی، حسابداری ودفترداری ، ارایه دهندگان خدمات مدیریتی، مشاوره ای ، انفورماتیک ، رایانه ای اعم از سخت افزاری ونرم افزاری وطراحی سیستم، صاحبان مراکزآموزشی وپرورشی ، آموزشگاه های آزاد، مدارس غیرانتفاعی، دانشگاه ها ومراکز آموزش عالی ، صاحبان هتل ها، صاحبان بیمارستان ها، زایشگاه ها، آسایشگاه ها، درمانگاه ها وخانه های سالمندان .
تعدادی ازصاحبان بند (ب) ماده (۹۵) قانون مالیات های مستقیم نیز عبارتند از : صاحبان کارگاه های صنعتی ، صاحبان مراکزارتباطات رایانه ای، وکلا، کارشناسان، مترجمان رسمی دادگستری، مشاوران حقوقی، حسابداران رسمی واعضای سازمان های نظام مهندسی ،دلالان، حق العمل کاران وکارگزاران ، سازندگان وفروشندگان طلا وجواهر، صاحبان دفاتر رسمی ،عاملان فروش وفروشندگان آهن آلات.
لازم به ذکر است که فهرست کامل صاحبان مشاغل بندهای فوق درقانون مالیات های مستقیم ذکر شده است. از آنجا که سازمان امورمالیاتی کشور چندی است که سامانه اینترنتی ارسال فهرست معاملات الکترونیکی را راه اندازی کرده است ، برای روشن تر شدن هرچه بیشتر موضوع وارایه مقایسه میان حال وگذشته ، تصمیم گرفتیم با یکی از صاحبان مشاغل موضوع بند(ب) قانون به نام آقای ج. کفایی که دربازار آهن مشغول به کار هستند گفتگویی داشته باشیم. وی درپاسخ به این سوال که درحال حاضر لیست خرید وفروش ومعاملات خود رابه چه صورت ارسال می کنید،گفت : ما تا سال ۸۹ تمام لیست معاملات فصلی خود را به صورت دستی تهیه می کردیم وبه حوزه مربوطه خود ارایه می دادیم ودرقبال آن رسید دریافت می کردیم.ولی از سال ۹۰ به بعد اعلام کردند که هیچ گزارشی را از شما به صورت دستی نمی پذیریم وفهرست معاملات خود را به صورت الکترونیکی از طریق سایت سازمان امورمالیاتی ارسال ویا درقالب یک CDبه اداره امورمالیاتی مربوطه تحویل نمایید. از ایشان پرسیدیم: کدام روش برای شما بهتر است ؟ این که دستی بفرستید یا ازطریق سایت سازمان ارسال نمایید؟ وی گفت: این روش جدید که الان سازمان طراحی کرده برای من راحت تراست. قبل از این خیلی استرس داشتم . باید وقت می گذاشتم ویک مسیر طولانی را طی می کردم وبه حوزه مالیاتی می رفتم؛ کلی وقت من درآنجا گرفته می شد تا کار را تحویل دهم ورسید دریافت کنم واسترس داشته باشم تا گزارشات من مفقود نشود که آنها را مجددا” بفرستم .گاهی اپراتوری که دراداره امورمالیاتی بود ممکن بود مبالغی را اشتباه وارد کند ومن باید دوباره اصلاحیه می فرستادم . درحال حاضر اطلاعات مالیاتی واز جمله صورت معاملات فصلی خود رادرهر ساعتی از شبانه روز از منزل ویا محل کار خودبدون هیچ استرسی به صورت الکترونیکی وارد سامانه می کنم .به علاوه کاهش درهزینه ها وصرفه وقت نیز از مزایای راه اندازی این سیستم می باشد . امیدوارم سازمان امورمالیاتی کشور روز به روز شرایط مطلوب تری را جهت رفاه حال مودیان فراهم نماید.
